ไขข้อสงสัย ถุงน่องเส้นเลือดขอด คืออะไร? แล้วทำไมต้องใส่?

ถุงน่องเส้นเลือดขอด เป็นถุงน่องที่นิยมใข้กันอย่างแพร่หลายในปัจจุบัน เพื่อป้องกัน และรักษาโรคเส้นเลือดขอด แต่ก็ยังมีความเข้าใจของใครหลายคนว่าถุงน่องธรรมดาก็ใส่แทนได้

โรคเส้นเลือดขอด

          เส้นเลือดขอด คือโรคที่เกิดจากหลอดเลือดดำที่ขา มีหน้าที่ระบายเลือดจากขากลับเข้าสู่หัวใจนั้นเสื่อมสภาพลง เนื่องจากการไหลเวียนของหลอดเลือดดำจะใช้การบีบเกร็งของกล้ามเนื้อบริเวณขา ทำให้เฃือดสามารถไหลขึ้นสวนกับแรงโน้มถ่วงโลก เข้าสู่หัวใจได้ และมีลิ้นที่ช่วยกันการไหลตกลงมาของเลือด

          เมื่ออายุมากขึ้น รวมถึงพฤติกรรม ความเสี่ยงอื่น ๆ เช่น ผู้ที่มีน้ำหนักเกินเกณฑ์ ผู้หญิงที่ตั้งครรภ์ หรือผู้ที่มีพฤติกรรมยืน เดิน นั่งเป็นเวลานาน ๆ ทำให้ลิ้นของหลอดเลือดดำต้องแบกรับเลือดไว้นานจนเกินไป เนื่องจากกล้ามเนื้อขาไม่ได้บีบตลอด จนทำให้ลิ้นของหลอดเลือดดำเริ่มเสื่อมสภาพลง ทำให้เลือดไหลตกลงมา และย้อนกลับ เข้าสู่หลอดเหลือดดำฝอย ทำให้มองเห็นเส้นเลือดคล้ายใยแมงมุมที่ขา หรือเกิดเส้นเลือดปูด บิดไปมาคล้ายตัวหนอน หรือเป็นเส้นเลือดขอดนั่นเอง

 

อาการเส้นเลือดขอดที่พบบ่อย

o ผิวหนังแห้ง มีอาการคัน รอบเส้นเลือดบริเวณขา

o รู้สึกเจ็บ หรือ ปวด บริเวณขา

o มีอาการแสบร้อน ปวดกล้ามเนื้อบริเวณขา

o เป็นตะคริวที่ขาบ่อย โดยเฉพาะตอนกลางคืน

o มีเส้นเลือดสีม่วง หรือ น้ำเงินเข้มเกิดขึ้นบริเวณขา

ถุงน่องเส้นเลือดขอด

          ถุงน่องเส้นเลือดขอดเป็นถุงน่องเกรดการแพทย์ จะมีความหนากว่าถุงน่องปกติทั่วไป โดยจะมีแรงบีบรัดแตกต่างกันตามความจำเป็นในการใส่ถุงน่องเส้นเลือดขอด ช่วยป้องกันการเกิดเส้นเลือดขอด เพิ่มการไหลเวียนในหลอดเลือดดำที่ขา ช่วยให้เลือดบริเวณขาไหลเวียนได้ดีขึ้นลดความดันในหลอดเลือดดำที่ขา ช่วยป้องกันการเกิดลิ่มเลือดของหลอดเลือดดำชั้นลึก และช่วยป้องกันการเกิดเส้นเลือดขอดซ้ำ

โดยถุงน่องเส้นเลือดขอด Dynamic มี 2 แรงบีบรัดให้เลือก

แรงบีบรัดระดับที่ 1 : ความดันอยู่จะอยู่ที่ 15-20 mmHg.

          เหมาะสำหรับ ใช้บรรเทาอาการเมื่อยล้า ปวดขา ลดอาการบวมไม่มากที่เกิดบริเวณขา รวมถึงบรรเทาอาการผู้ที่เป็นเส้นเลือดขอดเล็กน้อย (มีเส้นเลือดสีม่วง หรือน้ำเงินเข้ม ขึ้นเล็ก ๆ บริเวณขา)

แรงบีบรัดระดับที่ 2 : ความดันอยู่จะอยู่ที่ 21-30 mmHg.

          เหมาะสำหรับ ใช้บรรเทาอาการเส้นเลือดขอดปานกลางถึงมาก ใช้หลังผ่าตัดเส้นเลือดขอดใช้หลังการฉีดยารักษาเส้นเลือดขอด ใช้บรรเทาอาการขาบวมปานกลางช่วยใช้เพื่อจัดการภาวะการอักเสบของหลอดเลือดชั้นพื้นผิว ใช้เพื่อป้องกันการกลับมาเกิดแผลเรื้อรังบริเวณขา บรรเทาอาการเมื่อยล้า ปวดขา

กลไกการทำงานของถุงน่องเส้นเลือดขอด

          กลไกการทำงานของถุงน่องเส้นเลือดขอด จะเพิ่มแรงดันของหลอดเลือดดำ ลดการไหลย้อนกลับของเลือด โดยจะไล่ตั้งแต่บริเวณข้อเท้า-ต้นขา ช่วยพยุงกล้ามเนื้อขา

โดยถุงน่องเส้นเลือดขอด Dynamic มี 3 ความยาวให้เลือกใช้ตามระดับที่เป็น

1. รุ่น AD ความยาวใต้หัวเข่า-ปลายเท้า

          เหมาะกับผู้ที่เป็นเส้นเลือดขอดบริเวณน่อง

2. รุ่น AF ความยาวเหนือหัวเข่า-ปลายเท้า

          เหมาะกับผู้ที่เป็นเส้นเลือดขอดบริเวณน่อง ขาพับ

3. รุ่น AG ความยาวตันขา-ปลายเท้า

          เหมาะกับผู้ที่เป็นเส้นเลือดขอดตั้งแต่บริเวณน่อง ขาพับ ต้นขา

วิธีใส่ถุงน่องเส้นเลือดขอด Dynamic

1. สอดมือข้างที่ถนัดเข้าไปในถุงน่อง โดยให้นิ้วโป้งสอดเข้าไป ในส่วนที่เป็นส้นเท้าของถุงน่อง

2. ใช้มืออีกข้าง ตลบถุงน่องเพื่อเอาด้านในออกมาเป็นด้านนอกโดยจับส่วนปลายเท้าไว้ เพื่อให้ส่วนส้นเท้าอยู่ด้านในดังเดิม

3. ใส่ถุงน่องที่พับส้นเท้าไว้ เข้ากับปลายเท้า และค่อยๆ ดึงขึ้น (ถ้ามีญาติช่วยใส่ แนะนำให้ดึงจากฝั่งที่ผู้ป่วยนั่ง)

4. ตลบถุงน่องด้านนอกออก และดึงขึ้นให้เรียบแนบไปกับผิวหนัง (อาจพับขอบถุงน่องลง เพื่อลดการเสียดสีบริเวณใต้เข่า)

5. พับถุงน่องและค่อย ๆ เลื่อนลงมาที่ส้นเท้า ใช้นิ้วหัวแม่มือเกี่ยว รอยพับ และดันไปที่ปลายเท้า ค่อย ๆ ดึงถุงน่องออกอย่างช้า ๆ

การดูแลรักษาถุงน่องเส้นเลือดขอด

          ซักถุงน่องด้วยน้ำสบู่อ่อน ๆ แล้วซักด้วยมือเบา ๆ ล้างด้วยน้ำสะอาด และตากในที่ร่ม
ไม่ควรนำไปซักในเครื่องซักผ้า
 

วิธีป้องกันเส้นเลือดขอด

1. ไม่สวมใส่เสื้อผ้าที่คับแน่นจนเกินไป โดยเฉพาะบริเวณเอว และต้นขา เพราะจะทำให้การไหลเวียนของเลือดบริเวณขาไหลได้ไม่สะดวก

2. หลีกเลี่ยงการยืน เดิน หรือนั่งนาน ๆ

3. หลีกเลี่ยงการใส่ส้นสูงเป็นเวลานาน ๆ

4. ท่าบริหารฝึกกล้ามเนื้อน่องโดยการยืนตัวตรง เขย่งเท้า ขึ้น-ลงช้า ๆ ทำครั้งละ 3 ชุด ชุดละ 10 ครั้ง การบริหารนี้เหล่านี้ ช่วยให้การไหลเวียนของเลือดในเส้นเลือดดำที่ขาไหลกลับสู่ร่างกายส่วนบนได้ดีขึ้น แต่อาจยังไม่เร็วพอ

5. สวมใส่ถุงน่องเส้นเลือดขอดเมื่อเริ่มมีอาการเส้นเลือดขอด

วิธีการรักษาเส้นเลือดขอดวิธีอื่น ๆ

          ในกรณีผู้ป่วยที่มีอาการหนักมาก ๆ เช่น เส้นเลือดขอดใหญ่กว่า 3 มิลลิเมตร สีผิวเริ่มเปลี่ยนเป็นสีดำเข้มขึ้น ขาบวม มีเลือดออกบริเวณที่เป็นเส้นเลือดขอด แผลบริเวณหลอดเลือดดำ เป็นต้น แพทย์จะแนะนำวิธีอื่นในการรักษา และใช้ถุงน่องเส้นเลือดขอดในการประคับประคองอาการ

การรักษา 4 วิธีที่นิยม

1. การรักษาโดยใช้คลื่นความถี่วิทยุ หรือใช้เลเซอร์

ใช้รักษาหลอดเลือดดำที่มีปัญหาที่ลิ้นของหลอดเลือดดำผิดปกติ จะมีแผลขนาดเล็ก ไม่ต้องนอนโรงพยาบาล

2. การผ่าตัดหลอดเลือดดำที่บริเวณต้นขา

เหมาะกับการใช้ในรายที่หลอดเลือดดำมีลักษณะโป่งพอง ขดมาก แต่มีระยะเวลาพักฟื้นค่อนข้างนาน

3. ฉีดสารทำลายหลอดเลือดในรูปแบบโฟมภายใต้การอัลตราซาวนด์

เหมาะกับการใช้รักษาในรายที่หลอดเลือดมีลักษณะขดไปมา ไม่สามารถทำการรักษาด้วยวิธีสายสวนได้

4. รักษาด้วยเลเซอร์ และสารทำลายหลอดเลือด

เหมาะกับการใช้ในการรักษาหลอดเลือดดำฝอย และเส้นเลือดขอดขนาดเล็ก เหมาะกับผู้ที่ไม่มีภาวะลิ้นหลอดเลือดดำผิดปกติ หรือผ่านการรักษาลิ้นหลอดเลือดมาแล้ว

          การใส่ถุงน่องป้องกันเส้นเลือดขอดมีข้อดีหลายประการ ทั้งการลดอาการบวม ป้องกันการเกิดเส้นเลือดขอด และเพิ่มความสบายในการเคลื่อนไหว หากคุณมีความกังวลเกี่ยวกับเส้นเลือดขอด การเลือกใช้ถุงน่องอาจเป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่ดีในการดูแลสุขภาพขาของคุณ